Feest - 1968-11-28

Mrożek instructieprogramma
ALGEMENE INFORMATIE
Dit stuk handelt over drie mannen die op zoek zijn naar hun 'Zabawa'.

In een echte ''Zabawa" manifesteert zich een kinderlijke blijheid, een gelukkig kunnen vergeten en ontspannen. Naar deze "paradijselijke" toestand zijn de drie mannen op zoek, naar een gelegenheid waarbij ze zichzelf kunnen zijn en het masker, hun rol van iedere dag, kunnen vergeten. Het zoeken naar deze mogelijkheid is eigenlijk alles wat in dit stuk gebeurd. Steeds opnieuw blijkt het niet mogelijk.

Het is onmogelijk om een vertaling voor het Poolse 'Zabawa' te vinden. (De Z wordt als een S uitgesproken en het aksent ligt op de middelste a).
Zabawa is een openbare feestelijkheid met muziek en dans.
Maar niet ieder dansvermaak is ook Zabawa. Het heeft iets van een volksfeest, dorpskermis, zweet, lawaai, sterke drank en .....onvolwassenheid. Daarnaast is Zabawa een onschuldig - neutrale 'terminus technicus'. Het duidt aan; een feest, een dolle avond. Zo is er de schoolzabawa, de bedrijfszabawa, de zabawa van de brandweer, de zabawa van de kommunistische vrouwenbond. Maar wanneer de Journalistenklub of de Vereniging van Architekten een gelijksoortig feest op touw zetten, noemen ze het misschien "bal", echter in geen geval Zabawa.
Zabawka (een verkleinwoord van Zabawa) is kinderspeelgoed. Verstoppertje spelen heet 'zabawa w chowanego'. En de moeder, die juist geen tijd heeft om zich met haar dochtertje te bemoeien zegt; "Baw sie sama!" -"Speel alleen!"

Toch kan de betekenis van het woord Zabawa ook verder gaan. De chique vrouw die sinds de dagen van haar schoolzabawa natuurlijk nooit meer een Zabawa heeft meegemaakt, en net terugkeert van een keurige receptie, kan zeggen dat ze daar Zabawa heeft gehad. Dat betekent dat ze plezier heeft gehad, zich geamuseerd heeft en zich op haar gemak voelde, dat het kortom een verrukkelijke avond is geweest.
Had het woord dus eerst een bijsmaak van kinderachtigheid, hier krijgt het in het moment van kinderlijkheid een andere betekenis. Zabawa betekent ook het afleggen van het masker van de normaal-volwassene, een kinderlijke blijheid en een gelukkig vergeten en ontspannen. Men kan zich in dit verband de 'homo ludens' herinneren met beschouwingen over de samenhang van naïviteit, onschuld en de paradijselijke toestand. In een klein gewetens onderzoek kan men zich afvragen hoe het komt dat men het normale masker van alle dag soms voor een ander masker verwisselt en in plaats van kinderlijke vreugde zich slechts stomme flauwiteiten manifesteren. Het is niet moeilijk te erkennen dat het verre van eenvoudig is om werkelijk zijn Zabawa te hebben.
Ten slotte moet nog worden opgemerkt dat 'wyhawic', redden en bevrijden betekent, en 'zbawienie', de verlossing is.
Aldus schreef de Duitse, geautoriseerde vertaler.

PERSONEN: Knecht B - Louis Bongers / Knecht S - Jaap van Donselaar / Knecht N - Jowan Krabbendam
BEZETTING
Première : 28 november 1968 - Stadsschouwburg, Eindhoven
Auteur : Slawomir Mrożek vertaald uit het Duits door Jurg Molenaar
Regie : Jurg Molenaar
Decorontwerp : Johan Lennarts
Uitvoerenden : Louis Bongers, Jaap van Donselaar, Jowan Krabbendam
Soc. pedagoog : Albert van der Baan
Inspiciënten : Jan de Rooij,
Affiche Brochure Foto's Pamflet Programma Tekst Pers
Alleen voor niet commerciële doeleinden mag materiaal van Proloog worden gedownload en vermenigvuldigd. Bij twijfel over het gebruik of bij commercieel gebruik dient eerst contact opgenomen te worden met: proloog@toneelwerkgroepproloog.nl   Bij gebruik van fotomateriaal voorzien van naamsvermelding dient deze te worden toegepast.